Prizdirek Rulmanı Nedir? Arızası Nasıl Anlaşılır?

Motor çalışma prensibi yakından incelendiğinde, motor çıkışında üretilen gücün tamamı her zaman tekerleklere iletilmez. Şanzıman grubu denilen bir sistemle, kalkış, hızlanma, sabit hızlarda hareket gibi çeşitli durumlar için üretilen güç değiştirilir. Motor milinden alınan hareket, debriyaj sisteminde şanzıman ile birleştirilir. Dişliler ile yapılan bağlantı prizdirek mili denilen bir şaft ile gerçekleştirilir. Bu şaftın yataklanmasını ve baskı balata ile beraber dönme hareketini yapmasını sağlayan rulman ise prizdirek rulmanıdır.

Prizdirek rulmanı genellikle bilyalı ya da konik rulman şeklinde tasarlanmıştır. İçten yanmalı motorların bir dakikada döndükleri devir sayıları 5-6 bin devirleri bulabilir. Bu gibi yüksek devir hızlarında dönen parçalar için sürtünme ve buna bağlı ısı oluşumu oldukça önemli bir konudur.

Prizdirek rulmanı da prizdirek mili ile döner, dönme hareketinin oluşturacağı sürtünme ve ısı oluşumunu en aza indirmek için, şanzıman sistemi içerisindeki şanzıman yağı, prizdirek rulmanını yağlama ve soğutma görevlerini yerine getirir.

Prizdirek rulmanında oluşabilecek herhangi bir arıza, bu yağlanma işleminin yerine getirilmediği durumlarda ortaya çıkar. Şanzıman yağı eksildiği ya da özelliğini yitirdiği zaman, prizdirek rulmanı arıza yapacaktır.

Arızanın anlaşılması birkaç farklı yöntemle belli olur. Araç viteste ve seyir halinde iken, uğultuya benzer bir ses geliyor ve debriyaja basıldığında ses kesiliyorsa, prizdirek rulmanı arıza yapmış demektir. Problemi kesinleştirmek için, şanzıman yağ seviyesi ve durumu kontrol edilmelidir.

Bir diğer durumda, araç viteste ve sürüş durumunda iken, debriyaja basıldığında gürültü, titreşim gibi durumlar oluşur. Kimi durumda vites debriyaja basıldığında kendiliğinden boş durumuna geçer. Bu gibi durumlarla karşılaşıldığında, araç daha fazla hareket ettirilmeye çalışılmamalı, en kısa zamanda servise gidilmeli ve prizdirek rulmanının değişimi yapılmalıdır.