Araçta Vuruntu Neden Olur? Nasıl Anlaşılır?

İçten yanmalı motorlar, dizel ve benzinli olmak üzere iki farklı yakıt tipine göre çalışsa da temelde çalışma prensipleri aynıdır. Kimyasal enerjinin, hareket enerjisine çevrildiği, yanma odasında yakıt, belirli aşamalar sonucunda yakılır ve ortaya çıkan enerji aracı hareket ettirir.

Benzinli motorlarda yanma işlemi, emme, sıkıştırma, yanma, egzoz şeklindeki aşamalardan oluşur. Silindir tarafından sıkıştırılmış hava, yakıt karışımı, ateşleme bujileri ile yakılır ve oluşan basınç kuvveti krank kolunu döndürür.

Araçlarda oluşan vuruntu durumlarının birden fazla sebebi olabilir. Özellikle benzin içerisindeki oktan oranı, yakıtın sıkıştırıldığında oluşan sıcaklık ile kendi kendini tutuşturmasına yol açabilir. Bu şekilde silindir henüz üst konumuna çıkamadan, tekrar krank kolunu döndürücü etki oluşturmak ister. Bu da vuruntu oluşmasına sebep olur. Bir diğer sebepte, Buji ateşleme zamanlarında oluşabilecek gecikmelerdir. Aracın beyninde meydana gelmiş bir arıza sebebiyle bujiler istenilen zamanda ateşleme yapamaz ve vuruntu oluşur.

Supap zamanlarının kontrolsüzlüğü, supaplar kam ve yay mekanizması ile çalışan parçalar olup, yanma zamanlarının ayarlanmasında önemli rol oynar. Yaylarda ya da kamp mekanizmasında meydana gelmiş bir arıza vuruntu oluşumuna yol açar.

Yanma odasında oluşan ani basınç farkları ve sıcaklık yükselmesi ile oluşan hava, silindir, motor bloğu ve supap kapaklarına çarpar. Bu çarpma sonucu benzinli motorlarda çınlama sesi benzeri bir ses çıkar. Dizel motorlarda ise çekik sesine benzer bir gürültü oluşacaktır.

Vuruntulu çalışan bir motor, çalışmasına devam ettikçe supap kapaklarına ve motor silindir yuvasına aşırı hasar vererek, silindirin motor yuvasında çalışmasını engeller. İlerleyen dönemlerde sürtünmelerden dolayı aşırı ısı meydana gelir ve motor silindirler ile kaynaklanıp, çalışmaz duruma gelebilir. Oldukça zararlı bir durum olan vuruntulu çalışma, derhal müdahale edilmezse çok masraflı hasarlar oluşturabilir.